Urzędnik ma pewną swobodę, ale nie może chodzić na skróty

BDO w MEDIACH Postępowanie kończące się rozstrzygnięciem uznaniowym musi być przeprowadzone w sposób wszechstronny, wnikliwy, z zachowaniem wszystkich reguł – pisze Rzeczpospolita powołując się na wyrok NSA.
 
Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO, komentując sprawę na łamach gazety zwróciła uwagę, że spór dotyczył zwolnienia spod egzekucji wierzytelności pieniężnej z przeznaczeniem na wypłaty wynagrodzeń dla pracowników. Organy egzekucyjne odmówiły zwolnienia spod egzekucji zajętej wierzytelności argumentując, że zobowiązana nie podejmuje żadnych kroków aby spłacać zadłużenie oraz, że kilkakrotnie korzystała już z „ulgi” w formie zwolnienia spod egzekucji składnika majątkowego w celu wypłat wynagrodzeń pracowniczych. Sprawa ostatecznie trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który nie zgodził się z argumentami organów egzekucyjnych i uchylił postanowienie Dyrektora IAS w przedmiocie zwolnienia spod egzekucji zajętej wierzytelności pieniężnej oraz poprzedzające je postanowienie Dyrektora Oddziału ZUS. NSA wskazał, że Sąd Administracyjny I instancji dokonał prawidłowej oceny całokształtu sprawy, skoncentrował się na wadliwie przeprowadzonym przez organy egzekucyjne postępowaniu wskazując na uchybienia reguł  postępowania prowadzonego w ramach uznania administracyjnego. Sąd I instancji jest zdania, że wynagrodzenie za pracę w systemie prawnym chronione jest, m.in. poprzez zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia i zagwarantowanie zgodnie z przepisami ustawowymi wysokości minimalnego wynagrodzenia. Sąd podkreślił, że zaskarżone postanowienie organu egzekucyjnego nie zawiera uzasadnienia w tym zakresie. NSA podziela pogląd, że zwolnienie egzekucyjne składników majątkowych rozpatrywane jest w ramach uznania administracyjnego, a organ ma obowiązek wyczerpującego rozpoznania sprawy, w tym zebrania i uwzględnienia wszystkich możliwych dowodów koniecznych do rozpoznania sprawy oraz rzetelnego ustalenia stanu faktycznego, w szczególności w zakresie sytuacji majątkowej dłużnika. Postępowanie kończące się rozstrzygnięciem uznaniowym musi być przeprowadzone w sposób wszechstronny, wnikliwy z zachowaniem wszystkich reguł procedowania. Musi opierać się na pełnym materiale dowodowym ocenionym bez naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów. Zwolnienie nie może dotyczyć całego majątku zobowiązanego, nie może udaremnić celu egzekucji, jakim jest zaspokojenie wierzyciela. W ocenie NSA powyższe ustalenia mają znaczenie dla oceny zwolnienia spod egzekucji określonych składników majątku zobowiązanego. W przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione warunki prawidłowości aktu o charakterze uznaniowym, Zwolnienie, o którym mowa w art. 13 § 1 u.p.e.a. rozpatrywane jest w ramach uznania administracyjnego, gdzie organ zobowiązany jest do starannego i wnikliwego rozpoznania sprawy, w tym do uwzględnienia wszystkich możliwych dowodów mających znaczenie dla sprawy.

Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z 20 marca 2024 r.