Spółki komunalne nie zawsze zwolnione z dokumentacji cen transferowych

TEMAT NA CZASIE Powiązania osobowe wynikające z powiązań kapitałowych między gminą a spółką nie kreują obowiązków w zakresie cen transferowych. Nie oznacza to jednak, że spółki komunalne w każdym przypadku są zwolnione z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Jeszcze w 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wydał istotny wyrok dotyczący obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych przez spółki komunalne. Orzeczenie to zapoczątkowało nową, korzystną linię interpretacyjną dla tych spółek. Do momentu wydania wyroku organy podatkowe konsekwentnie twierdziły, że wyłączenie z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych dotyczy jedynie tych spółek komunalnych, których powiązania z gminą lub innymi spółkami komunalnymi mają wyłącznie charakter kapitałowy.

Wydając swoje orzeczenie w czerwcu 2023 roku (sygn. akt I SA/Kr 420/23), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zakwestionował tę interpretację, dokonując szczegółowej analizy art. 11n ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT. Sąd zwrócił uwagę na niejednoznaczną redakcję przepisu, w którym ustawodawca dwukrotnie użył słowa „powiązania” w różnych formach gramatycznych. Zdaniem sądu brak precyzyjnego określenia rodzaju powiązań w przepisie oznacza, że mogą to być wszelkiego rodzaju powiązania – zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, kapitałowe i osobowe.

WSA podkreślił ponadto, że powiązania osobowe, takie jak udział sekretarza lub skarbnika gminy w radzie nadzorczej spółki, wynikają z powiązania z jednostką samorządu terytorialnego (JST). Sąd argumentował, że takie powiązania osobowe nie są „samodzielnymi powiązaniami", lecz wynikają z realizacji przez burmistrza jego uprawnień jako organu JST.

Odwołując się do wykładni celowościowej, sąd stwierdził, że występowanie powiązań osobowych obok kapitałowych nie wpływa na ochronę interesów fiskalnych Skarbu Państwa. W konsekwencji WSA uznał, że powiązania osobowe wynikające z powiązań kapitałowych między gminą a spółką nie kreują obowiązków w zakresie cen transferowych.

Warto przypomnieć, że przed wyrokiem sądu z Krakowa inne sądy administracyjne wydawały orzeczenia wskazujące, iż brak obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych dotyczy spółek powiązanych z gminami wyłącznie kapitałowo. Twierdzono, że jeżeli w relacji między spółką a gminą występują także powiązania o charakterze osobowym, wówczas zwolnienie z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych nie ma zastosowania (zob. np. wyrok WSA w Gdańsku z 16 listopada 2021 roku, sygn. akt I SA/Gd 850/21).

Na zakończenie warto podkreślić, że spółka komunalna jest zwolniona z obowiązków w zakresie cen transferowych, gdy powiązania dotyczą podmiotów, w których udziałowcem – bezpośrednio lub pośrednio – jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Jeżeli natomiast dochodzi do transakcji kontrolowanych między spółką komunalną a powiązanym z nią osobowo podmiotem prywatnym (tj. takim, w którym ani Skarb Państwa, ani JST nie mają udziałów), to na spółce komunalnej ciąży obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dotyczących tych transakcji.

Jeśli pojawią się u Państwa jakiekolwiek pytania dotyczące cen transferowych zapraszamy do kontaktu z Joanną Pasymowską, doświadczonym starszym menedżerem w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO: https://www.bdo.pl/pl-pl/uslugi/doradztwo-podatkowe/ceny-transferowe