BDO W MEDIACH Wprowadzenie nowych standardów wymagało od firm audytorskich stworzenia odrębnych systemów informatycznych wspierających proces zarządzania ryzykiem oraz monitorowania i korygowania oraz zatrudnienia dodatkowych osób do wykonywania czynności kontrolnych – pisze na łamach Rzeczpospolitej Edyta Kalińska, Partner Zarządzający Działem Rewizji Finansowej BDO.
15 grudnia 2022 r. weszły w życie trzy nowe i zmienione standardy konstytuujące nowe zasady zarządzania firmą audytorską zarówno na poziomie całej organizacji jak i na poziomie realizowanych zleceń:
- Międzynarodowy Standard Zarządzania Jakością 1 (MSZJ 1) - „Zarządzanie jakością dla firm wykonujących badania lub przeglądy sprawozdań finansowych lub zlecenia innych usług atestacyjnych lub pokrewnych”,
- Międzynarodowy Standard Zarządzania Jakością 2 (MSZJ 2) - „Kontrole jakości wykonania zlecenia”,
- Międzynarodowy Standard Badania 220 (zmieniony) (MSB 220 (Z)) - „Zarządzanie jakością badania sprawozdania finansowego”
Polska Agencja Nadzoru Audytowego podjęła 15 listopada 2022 r. uchwałę, która przyjęła krajowe standardy implementujące wymienione międzynarodowe regulacje:
- Krajowy Standard Kontroli Jakości 1 - Zarządzanie jakością dla firm wykonujących badania lub przeglądy sprawozdań finansowych lub zlecenia innych usług atestacyjnych lub pokrewnych (KSKJ 1),
- Krajowy Standard Kontroli Jakości 2 - Kontrole jakości wykonania zlecenia (KSKJ 2),
- Krajowy Standard Badania 220 (zmieniony) - Zarządzanie jakością dla badania sprawozdania finansowego. (KSB 220).
Uchwała ta została podjęta bardzo późno i standardy weszły w życie 1 stycznia 2023 r. KSKJ 2 i KSB 20 stosuje się wprawdzie do badań i przeglądów sprawozdań finansowych za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się 15 grudnia 2022 roku i później, czyli w praktyce będą miały zastosowanie do badań za rok 2023, jednak KSKJ 1 powinien zostać przez firmy audytorskie wdrożony do 15 grudnia 2022 roku.
Wdrożenie nowych standardów było i nadal jest ogromnym wyzwaniem dla firm audytorskich ze względu na konieczność zaangażowania dużych zasobów ludzkich i finansowych, aby sprostać nowym wymogom. Jest to szczególnie trudne ze względu na malejącą ilość biegłych rewidentów wykonujących ten zawód i wysokie bariery wejścia do zawodu nowych osób oraz rosnące wymagania kompetencyjne w stosunku do biegłych rewidentów.
Przyczyny i cele wdrożenia
Kryzys finansowy, który rozpoczął się w 2007 roku, a którego szczyt przypadł na lata 2008-2009 sprawił, że interesariusze podmiotów rynków finansowych zaczęli wątpić w wiarygodność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych i w sprawozdaniach z badania wydawanych przez biegłych rewidentów.
Nadszarpnęło to mocno reputację profesji biegłych rewidentów i zapoczątkowało zmiany regulacyjne dotyczące zawodu. Pojawiły się nie tylko zupełnie nowe regulacje ale również istotne zmiany w istniejących standardach dotyczących wykonywania zawodu biegłego rewidenta. Zmienione i nowe standardy dotyczące zarządzania jakością w firmach audytorskich stanowią jeden z kroków milowych w procesie reformowania profesji biegłego rewidenta.
UWAGA! Celem nadrzędnym nowych i zmienionych standardów jest podwyższenie jakości usług świadczonych przez firmy audytorskie.
System zarządzania jakością zarówno na poziomie firmy jak i przy realizacji poszczególnych zleceń zgodnie z nowymi standardami ma być wbudowany w działalność firmy audytorskiej i zapewniać ciągły monitoring. Ma być proaktywny i elastycznie odpowiadać na zmieniające się oczekiwania interesariuszy i coraz bardziej złożone procesy badania. Jakość musi być wbudowana w kulturę korporacyjną i być stale podnoszona dzięki działającym w sposób ciągły mechanizmom kontrolnym i monitorującym.
Celem KSKJ 1 jest wzmocnienie systemów zarządzaniajakością w firmach audytorskich poprzez wprowadzenie bardziej proaktywnego podejścia do zarządzania jakością, zwiększenie odpowiedzialności przywódców firmy, poprawę ładu korporacyjnego oraz stworzenie bardziej rygorystycznego monitoringu systemów kontroli jakości i skuteczniejszego usuwania braków.
Nowy KSKJ 2 i zmieniony KSB 220 zwiększają zaangażowanie kluczowych biegłych rewidentów i osób odpowiedzialnych za kontrolę jakości wykonanych zleceń w proces badania sprawozdań finansowych i innych usług, co w konsekwencji wpłynie pozytywnie na ich jakość.
Powstanie nowej koncepcji zarządzania jakością w firmach audytorskich było konieczne również ze względu na zmiany w otoczeniu gospodarczym i procesach biznesowych u klientów. Nowe technologie a szczególnie cyfryzacja wpłynęły istotnie na sposób przeprowadzania usług audytorskich oraz rolę audytów finansowych. Pojawiły się nowe ryzyka biznesowe związane ze sposobem przetwarzania informacji i dostępem do niej, nowe, często bardzo złożone rodzaje transakcje. Obok zasobów ludzkich, które były najważniejsze w tradycyjnej firmie audytorskiej pojawiły się zasoby technologiczne i intelektualne, takie jak systemy wspierające proces badania i wymiany informacji, dostępy do baz danych i inne zaawansowane narzędzia informatyczne. Ten nowy rodzaj zasobów wymaga odpowiedniego zarządzania, aby jakość świadczonych z jego pomocą usług była odpowiednia.
Całą analizę można przeczytać w Rzeczpospolitej z 8 marca 2023 r., str.: H1-H2