BDO W MEDIACH Stworzenie prawidłowego i dopasowanego do działalności firmy modelu wyceny jest zadaniem, które wymaga nie tylko zaawansowanej wiedzy techniczno-organizacyjnej ale także wiedzy z zakresu rachunkowości – pisze na łamach Rzeczpospolitej Marcin Jackiewicz, Supervisor w Dziale Rewizji Finansowej BDO.
Działalność firm produkcyjnych jest procesem, który należy uznać za złożony i bardzo często skomplikowany. Kluczem do zrozumienia jej istoty jest co najmniej ogólne poznanie zagadnień technicznych wytwarzania wyrobów. Ponadto, należy pamiętać o zagadnieniach rachunkowych, których celem jest wartościowe przedstawienie efektów działalności wytwórczej, w tym także podejście od strony kosztowej.
Regulacje ustawowe
Od strony rachunkowej w działalności produkcyjnej istotnym jest określenie kosztu wytworzenia produktów. Dopiero jego określenie umożliwia racjonalne wskazanie ceny sprzedaży oraz prawidłowe rozliczanie i alokowanie wspólnych kosztów do różnych jednostek, procesów bądź produktów. W sytuacji, gdy koszt wytworzenia zostanie źle ustalony, może to skutkować błędnym ustaleniem ceny sprzedaży, a to z kolei może prowadzić do ujemnego wyniku sprzedaży.
Przepisy ustawy o rachunkowości oraz Krajowe Standardy Rachunkowości wskazują, że koszt wytworzenia produktu obejmuje wszelkie koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Praktyka gospodarcza potwierdza, że przy złożonym procesie produkcyjnym na koszt wytworzenia produktów ma wpływ między innymi charakter wykonywanych prac, kwalifikacje pracowników, technologia produkcji, sieć powiązań maszyn i urządzeń, pracochłonność i maszyno-chłonność produktów, zaangażowanie maszyn i urządzeń itd. Zatem w ujęciu najogólniejszym kategorię kosztów podzielić można i należy na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie.
Regulacje prawne odnoszą się ogólnie do zbioru kosztów zakwalifikowanych jako koszty wytworzenia. O ile koszty bezpośrednie zużytych materiałów do produkcji, koszty pozyskania i przetworzenia związane w sposób bezpośredni z procesem produkcyjnym są intuicyjnie przypisywane do kosztu wytworzenia produktu, tak pozostałe koszty poniesione w celu doprowadzenia produktu do postaci oraz miejsca jego znajdowania się w chwili wyceny intuicyjne już nie są. Nie są to koszty związane w sposób ścisły z danym procesem produkcyjnym, ale zasadnym jest uznanie ich jako koszt wytworzenia produktu.
Nie należy również pominąć kosztów, które poniesione zostały jeszcze przed rozpoczęciem procesu produkcyjnego. Zaliczyć do nich należy koszty związane z zakupem i składowaniem materiałów do produkcji, logistyką wewnętrzną polegającą na doprowadzeniu surowców do produkcji, do miejsc składowania, a w następnej kolejności do miejsc przerobu, przygotowaniem do produkcji maszyn i urządzeń, amortyzacją prac rozwojowych, składowaniem półfabrykatów między procesami produkcyjnymi, gdy technologia produkcji tego wymaga, nadzorem oraz wsparciem produkcji.
Cały artykuł został opublikowany w Rzeczpospolitej z 3 marca 2021 r., str. H1 i H8